Dag 8, dinsdag 24 september 2013

Jogjakarta

Rond 5.00 uur word ik wakker. Dit maal niet van de imam, maar van een hele hoop herrie bij het zwembad. Daar is men bezig met het spuiten van pesticide om insecten te doden. Ik probeer nog wat te slapen, maar dat lukt niet meer. De wake-up call van 6.30 uur is voor mij niet meer nodig. Rond 7.00 uur zijn Jan en Joke ook gereed en gaan we naar de ontbijtzaal toe. Het is weer een uitgebreid ontbijt. Dan nog even terug naar de kamer om onze rugzakken op te halen.

We vertrekken om 8.05 uur met de bus. Onze eerste stop is een kwartier later bij een Batik schilderijenshop. Hier krijgen we een uitleg hoe ze het een en ander maken en produceren. Daarna mogen we even rondkijken in de shop waar hele mooie batik schilderijen hangen. Ik vind het na 5 minuten wel prima en ga naar buiten toe. 

Er staan daar twee te kleine kooien met gevechtshanen erin. Het zijn forse hanen. Wanneer je iets te dichtbij komt laten ze al merken dat ze er niet van gediend zijn. Ik klets nog wat met Hans Stolte totdat de groep compleet is en klaar voor onze volgende bestemming.

Naast de Batikshop staan becaks ( traditioneel Indonesisch vervoersmiddel ) klaar om ons naar het paleis van de Sultan te vervoeren. We nemen ieder plaats in een becak. Om 9.15 uur gaan we vertrekken. Het drukke verkeer wordt tegengehouden waarna we allemaal de weg op worden gereden.

Onderweg komen we van alles tegen. We krijgen een mooie indruk van het straatbeeld. We rijden langs warungs, zien schoolkinderen die aan het sporten zijn ( ondanks de hitte van 30+ graden ), we zien kleine marktjes en standjes. We komen ook een becak tegen die geen persoon vervoerd, maar allemaal kippen. De beesten hangen op hun kop en zijn meer dood dan levend. Een aantal heeft al het loodje gelegd. We passeren ook een druk kruispunt. Je houdt je hart vast, maar alles verloopt vlekkeloos en kriskras door elkaar heen.

Wanneer we het paleis van de sultan naderen willen Frank en Paul eens ervaren hoe het is om een becak te rijden en te besturen. Voor Frank eindigt het avontuur al na twee seconde. Hij rijdt met zijn becak tegen de hoge stoeprand aan. Paul brengt het er beter van af en fiets vlekkeloos verder met zijn chauffeur in de becak. Hij krijgt onderweg veel bekijks.

We arriveren om 10.00 uur bij het paleis van sultan Hamengkoeboewono. De sultan kreeg de bijnaam sultan Henk van Koningin Juliana, omdat ze zijn naam te moeilijk vond. De sultan is op 12 april 1912 geboren in Jogjakarta. In oktober 1939 overleed zijn vader. Daarna onderhandelde bij vier maanden lang over zijn positie met gouverneur Lucien Adam, die de Nederlandse invloed wilde vergroten. Op 18 maart 1940 werd hij de nieuwe sultan met de naam Hamengkoeboewono IX. Zijn volledige titel werd Sampeyan Dalem Ingkang Sinuwun Kanjeng Sultan Hamengkoeboewono Senopati Ing Alogo Ngabdurrakhman Sayidin Panotogomo Kholifatullah Ingkamp Kaping Songo. De sultan van Jogjakarta was een zelfregeerder, een autonoom vorst met een bijzondere positie binnen het koloniaal bestuurde Nederlands-Indië. 

Na de onafhankelijkheidsverklaring op 17 augustus 1945 steunde hij, ondanks zijn sterke band met Nederland, de republiek en bleef hij de militair-gouverneur en sultan van Jogjakarta. Het naburige zelfregerende soenanaat Soerakarta was in 1945 opgeheven en de politiek onbetekenende Pakoeboewono XII van Soerakarta speelde geen politieke rol meer. Tijdens de vrijheidsstrijd op Java onderhandelde Hamengkoeboewono IX met Nederland. Ook toen Soekarno in december 1948 werd gearresteerd bleef hij gouverneur. Nederland wilde Jogjakarta tot hoofdstad van Midden-Java maken en de sultan tot hoofd daarvan, maar de sultan weigerde. 

In februari 1949 werden plannen gemaakt met luitenant-kolonel Soeharto voor een offensief tegen de Nederlandse troepen in Jogjakarta. Het offensief begon op 1 maart. Mede door deze actie drongen de Verenigde Staten erop aan dat Nederland de onafhankelijkheid van Indonesië erkende. Op 30 juni 1949 kreeg Hamengkoeboewono IX de macht weer in handen. Op 29 december ondertekende koningin Juliana de soevereiniteitsoverdracht in het Paleis op de Dam te Amsterdam. 

Hamengkoeboewono IX bleef gouverneur van Jogjakarta, maar werd ook minister van Defensie en Binnenlandse Veiligheid, en bezette later verschillende andere posten. Zijn bijzondere positie behield hij vanwege zijn steun aan Soeharto tijdens de onafhankelijksoorlog. Tot 1973 was hij minister van Financiën en Economische Zaken, daarna werd hij vice-president nadat Soeharto herkozen werd. Naarmate Soeharto langer regeerde stond Hamengkoeboewono daar steeds minder achter. In 1978 stelde hij zich niet als vice-president herkiesbaar. 

Hamengkoeboewono IX overleed in Washington D.C. en werd in Imogiri begraven. In Jogjakarta werd in 1992 een museum aan hem gewijd. Zijn zoon is Hamengkoeboewono X.

We krijgen een Nederlands sprekende gids die ons door het paleis leidt wat nu dus een museum is geworden. We zien diverse bezittingen uit de privé collectie waaronder zwaarden, bestek, juwelen, meubelen en kleding. Ook hangen er veel schilderijen en portretten van de sultan en zijn familie. Omstreeks 11.15 uur is onze rondleiding ten einde en vertrekken we met de bus.

Onze volgende stop is bij een lederwinkeltje met de naam Jaya Langgeng dat wordt gerund door de Nederlandse Joan Linthorst die met een Indonesiër is getrouwd. We krijgen eerst een introductie wat ze vooral doet en hoe dat ze te werk gaat. Ze heeft diverse werknemers in dienst die ongeveer dezelfde COA hebben zoals die in Nederland wordt gehanteerd. Al haar producten ( tassen, riemen, portemonnee, etc ) worden handgemaakt. Na haar uitleg kunnen we het winkeltje bekijken. We krijgen er koffie en speculaaskoekjes. Enkelen van onze groep kopen wat. Zo tegen 12.10 uur gaan we weer op pad. 

Na een klein stukje rijden komen we aan bij (weer) een  Batikshop, nu voor kleding. Ook hier krijgen we een rondleiding. Batikken is een manier om lappen textiel met verf van een decoratie te voorzien, waarna deze lappen als kleding kunnen dienen. Batik kan echter ook een kunstvorm zijn voor wandkleden en schilderijen ( dat hebben we vanmorgen gezien ). Batikken is een heel oude kunstvorm. Er zijn doeken gevonden in het Midden-Oosten, in India en Centraal-Azië van meer dan 2000 jaar geleden. 

Om te batikken wordt de stof eerst gedeeltelijk met een waterafstotende was behandeld. De behandelde gedeelten blijven na het verven wit. De was wordt vervolgens weer verwijderd. Geavanceerde batik bestaat uit verschillende kleurgangen, waarbij telkens de was op een andere manier wordt aangebracht. Doordat er kleine barstjes in de was komen, treedt er vaak een soort craquelé effect op.

De werkomstandigheden zijn niet ideaal. Vrouwen ademen de dampen van de was in. We zien ook een jongen die bij een bak heet water de was van het textiel spoelt. De bak wordt met vuur van onderen verhit. Wanneer we te dichtbij komen is het door de hitte bijna niet uit te houden. Deze jongen doet het dus dagelijks. 

Uiteraard worden we na de rondleiding weer naar een winkel gebracht waar je weer een en ander kunt kopen. Ik plof neer bij een bank en wacht totdat we weer vertrekken.

Om 13.15 uur gaan we lunchen bij restaurant Sekar Kedhaton. Aan onze tafel krijgen we gezelschap van Hans en Jolanda. Het eten smaakt prima. Bij het nagerecht zien we een soort van vrucht liggen waarvan we niet precies weten wat het is. Het blijkt 'snake fruit' te zijn. Het smaakt ongeveer naar walnoten. Hans spaart bierglazen en hij probeert een bierglas van Bintang te kopen. De serveerster geeft aan dat ze niet te koop zijn omdat het een limited edition is. Ook wanneer ze nog een keer gaat navragen bij haar chef is het antwoord negatief. Hans probeert het via reisleider Soe en dan lukt het wel. Hij krijgt het bierglas gratis mee mooi verpakt in een zakje. Om 14.30 uur zijn we klaar.

Bij het restaurant is een klein zilver fabriekje gelegen. We lopen er even binnen en kijken rond. Joke laat haar sieraden schoonmaken en die blinken weer alsof ze nieuw zijn. Tegen 15.00 uur rijden we terug naar ons hotel toe.

In het hotel aangekomen kleden we ons om en gaan naar het zwembad. Onder het genot van een koud biertje kunnen we lekker relaxen. Even later komen ook anderen van onze groep naar het zwembad toe. Els wil voordat ze het zwembad in gaat zich eerst even nat maken bij de pooldouche. Wanneer ze er onder gaat staan en de kraan open draait, blijkt ze een modder douche te krijgen. Het water is zwart. Ze zit helemaal onder. Ze is dit later gaan melden bij de receptie en het blijkt dat er werkzaamheden zijn geweest waardoor de leiding niet is doorgespoeld. Zo tegen 17.00 uur gaan Jan, Joke en ik naar onze kamers toe om ons op te frissen.

We verzamelen om 18.30 uur in de lobby en vertrekken dan met de bus naar de Ramajana Show. Voordat we de show gaan bekijken, gaan we eerst dineren op het complex. Het eten is ronduit slecht. Alles is koud. Ook de saté is koud. Het is er ook erg druk en het restaurant heeft veel weg van een vreetschuur.

Zo tegen 20.00 uur gaan we het open lucht theater in. We nemen plaats op houten banken recht voor het podium. Wanneer de show begint lijkt het me een leuke voorstelling, maar gedurende de show vordert wordt eentonig. Ook de houten banken gaan oncomfortabel zitten en pijn doen aan mijn achterwerk. Joke en ik houden het niet meer vol op de houten banken en besluiten naar boven te lopen om daar de show te bekijken. Enkele anderen van onze groep staan daar dan ook al. 

Om 21.45 is de show ten einde. Ik vond het persoonlijk geen geslaagde avond met het koude eten en een show die te eentonig was.

Terug in het hotel besluiten Jan en Joke naar hun kamer te gaan. Ik ga nog wat drinken met Paul en Danielle in de hotelbar. Zo tegen 23.00 uur ga ik ook naar mijn kamer. 

Naar dag 9